Choroby cywilizacyjne to zmora współczesnych czasów. Stanowią grupę schorzeń, które związane są z rozwojem cywilizacji. Wśród nich wyróżnia się alergia, która jest uważana za klątwę przez wiele osób. Może dotknąć każdego – zarówno tych, którzy konsekwentnie dbają o swoje zdrowie, jak i tym przypominającym sobie o nim raz na jakość czas. Jednak, skąd tak naprawdę biorą się alergię oraz czy można je leczyć? 

Czym jest alergia? 

Szacuje się, że obecnie na alergie może cierpieć nawet co trzecia osoba na świecie! Jednak, czym ta choroba tak naprawdę jest? Otóż stanowi nadmierną, nieprawidłową reakcję układu immunologicznego na obecność substancji, które jest najczęściej białkiem lub glikoproteiną. Definiuje się je jako alergeny, które w fizjologicznej sytuacji, w zdrowym organizmie nie wywołują żadnych objawów. Ich wniknięcie do organizmu alergika przyczynia się do wytworzenia swoistych przeciwciał, głównie klasy IgE, które uwalniają substancje odpowiedzialne za indukcję stanu zapalnego. Jeśli chodzi o rodzaje alergii, to najczęściej wyróżnia się cztery podstawowe typy. Uwzględniają one sposób, w jaki dochodzi do kontaktu z alergenem. Oznacza to, że wyróżnić można:

  • alergie pokarmowe, np. na mleko czy orzechy,
  • alergie wziewne, np. na pyłki traw lub roztocza,
  • alergie kontaktowe, np. na ślinę, sierść zwierząt czy składniki kosmetyków,
  • alergie iniekcyjne, np. na leki czy jad pszczół.

Nie jest to jedyny podział alergii, gdyż lekarze i naukowcy dzielą ją także z uwagi na czas reakcji układu odpornościowego czy sam mechanizm powstawania stanu zapalnego. A skąd w ogóle wynika alergia i dlaczego się pojawia?

Główne przyczyny alergii

Ciężko określić, co dokładnie odpowiada za rozwój alergii i jakie czynniki się do tego przyczyniają. Jednak jedno jest pewne – dużą rolę odgrywają tutaj geny. Jeśli nasi rodzice są alergikami, to istnieją dość spore szanse, że prędzej czy później u nas również się pojawi. W dzisiejszych czasach dużą rolę odgrywają także czynniki środowiskowe, które mogą przyczynić się do nieprawidłowej reakcji immunologicznej u osób dorosłych. Do najczęstszych zalicza się:

  • chemiczne dodatki do żywności,
  • zanieczyszczenia środowiskowe,
  • narażenie na ciągły stres,
  • niezdrowy styl życia,
  • brak wysiłku fizycznego,
  • czynniki klimatyczne,
  • długotrwała ekspozycja na alergeny pokarmowe i powietrznopochodne.

Jak objawia się alergia? 

Alergia tak naprawdę może ujawnić się w każdym wieku, a objawy w dużej mierze zależą od rodzaju oraz stężenia alergenu. Nie można zapomnieć również o tym, że wyróżnia się bardziej lub mniej specyficzne objawy, które mogą wskazywać na konkretny typ alergii. W przypadku alergii wziewnej jest to:

  • Skąd bierze się alergia?katar połączony z uczuciem zatkanego nosa,
  • kaszel
  • kichanie,
  • łzawienie lub pieczenie oczu,
  • opuchlizna.

W przypadku alergii pokarmowej najczęściej mamy do czynienia z objawami żołądkowo-jelitowe, w tym biegunkami, jednak pojawiają się także zmiany skórne czy zaburzenia ze strony układu oddechowego. Za  najpoważniejszy objawy reakcji alergicznej uważany jest wstrząs anafilaktyczny. Może pojawić się nagle, najczęściej po kontakcie krwi z obcym białkiem lub po zjedzeniu czegoś. W tym czasie odczuwalny jest niepokój, osłabienie, kołatanie w klatce piersiowej, a także pojawiają się wymioty czy opuchlizna. W najcięższych przypadkach może dojść do spadku ciśnienia, co jest bezpośrednim zagrożeniem życia, gdyż prowadzi do utraty przytomności i zapaści.

Alergia – rozpoznanie 

W przypadku zauważenia u siebie lub bliskich wyżej wymienionych objawów warto zastanowić się nad zgłoszeniem się do lekarza rodzinnego, który skieruje nas do alergologa. Wówczas specjalista może przeprowadzić dokładny wywiad, a także testy i badania, które pozwolą określić rodzaj alergenu, jaki nas uczula. W tym celu wykonuje się:

  • testy skórne – nanosi się alergen na skórę i sprawdza reakcję, np. zaczerwienienie czy bąbel,
  • testy śródskórne – wstrzykuje się dawkę alergenu pod skórę, a po 15-20 minutach jest wynik. W miejscu wprowadzenia alergenu u osób uczulonych pojawia się bąbel,
  • testy prowokacyjne – podaje się alergen w postaci wziewnej bądź pokarmowej. Mogą prowadzić do wywołania silnej reakcji alergicznej, przez co nie mają wielu zwolenników,
  • testy z krwi – wystarczy tylko pobranie próbki krwi do badania. W laboratorium ocenia się liczbę białych krwinek oraz stężenie białka IgE. Cechuje je mała inwazyjność oraz duża precyzja.

Na czym polega leczenie alergii? 

Osoby ze zdiagnozowaną alergią często zastanawiają się, w jaki sposób można się wyleczyć. Niestety, nie jest to możliwe. Chorym zaleca się przede wszystkim stosowanie farmakoterapii, która ma za zadanie ograniczyć pojawianie się objawów niepożądanych. Tak jest w przypadku leków antyalergicznych, które blokują receptor histaminowy. Jednak oprócz tego, zaleca się wyeliminowanie czynników ryzyka. Można to zrobić na wiele sposobów, w tym poprzez ograniczenie konkretnych pokarmów czy unikanie alergenów. W wielu przypadkach pomaga także kołdra antyalergiczna, w której nie rozwijają się roztocza. Jeżeli cierpimy na silną alergię, to możemy spróbować odczulania, które trwa ok. 3-5 lat.

Alergia to coś, czego nie zawsze możemy uniknąć. Jednak możemy w pewnym stopniu zredukować szanse na jej pojawienie się, a wszystko to z uwagi na dbanie o silny układ odpornościowy. Dużo może dać także unikanie dymu tytoniowego czy kontaktu z czynnikami drażniącymi, np. zanieczyszczeniami środowiska.

Przeczytaj także: